Κάθε διαφορετικός ήχος στέλνει διαφορετικά μηνύματα στον εγκέφαλο. Κάθε λίγο ενημερωνόμαστε και για κάτι καινούργιο. Νέο email. Κάποιος «φίλος» γράφτηκε στο Pinterest. Άλλος απέκτησε Viber. Μήνυμα στο what’s app. Κουδουνάκι για το messenger στο Facebook. Κι άλλο sms. Κλήση. Alert για μια ειδησεογραφική είδηση. Και ξανά από την αρχή...
Ξέρεις ότι είσαι εθισμένος όταν θέλεις να αναπαράγεις ό,τι κάνεις, τη στιγμή που το κάνεις, χωρίς δεύτερη σκέψη. Ετοιμάζεις το φαγητό σου, το φωτογραφίζεις πριν το φας, το ανεβάζεις προτού το φας. Όλα γίνονται ντοκουμέντα πλέον. Ξέρεις ότι είσαι εθισμένος όταν μοιράζεσαι τα πάντα, τις δικές σου στιγμές, την καθημερινότητα σου, τις φωτογραφίες σου, με «φίλους», ανθρώπους που δεν θα προσκαλούσες ποτέ στο σπίτι σου, δεν έχεις καν συναντήσει ποτέ από κοντά, δεν γνωρίζεις τίποτα απολύτως για τη ζωή τους και δεν σε ενδιαφέρει κιόλας να μάθεις.
Στην Κορέα διαβάζω πως 2.4 εκατομμύρια αγόρια και κορίτσια που δεν έχουν γίνει ακόμη 18 χρονών είναι εθισμένα στο διαδίκτυο. Και στην Ελλάδα; Το 2010 είχα διαβάσει για ένα ζευγάρι στην Κορέα που δεν τάιζε το παιδί του γιατί δεν προλάβαιναν να ασχολούνται με τη σίτιση του ηλεκτρονικού τους τέκνου σε παιχνίδι σε εξέλιξη στο διαδίκτυο.
Τι εννούμε όταν λέμε εθισμό στο Ίντερνετ; Όχι δεν πρέπει να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας, ή την οθόνη μας. Οθόνη κινητού, laptop, υπολογιστή, iPad. Εμμονή με το cybersex, καθημερινή επαφή με chatrooms ενηλίκων, σύνδεση με το Facebook σε βάρος των αληθινών σχέσεων, ψυχαναγκασμός και κόλλημα με παιχνίδια όπως World of Warcraft και Second life αλλά και Candy Crush που έπαιζε ο βουλευτής στην Αγγλία… Kαι επιπλέον, υπερβολική πληροφόρηση, από ειδησεογραφικά και άλλα sites, κάτι που έχει άμεσο αντίκτυπο στην παραγωγικότητα μας.
Είναι η στιγμή που το iPhone γίνεται προέκταση του αριστερού ή του δεξιού μας χεριού. Κρύβει την αμηχανία μας στην αναμονή σε ένα ραντεβού. Δεν το αποχωριζόμαστε ούτε σε καλέσματα με φίλους, στο εστιατόριο, στο πικνίκ, στο παιδικό πάρτι… Γελάμε σαν παιδιά κάθε φορά που κοιτάμε την οθόνη του κινητού. Το τσεκάρουμε ξανά και ξανά όταν δεν χτυπάει για αρκετή ώρα, με την λογική ότι μπορεί και να έχει χαλάσει. Δεν έχει χαλάσει. Τίποτα δεν έχει πάθει. Απλώς δεν χτυπάει. Αυτό δεν είναι εθισμός. Είναι αρρώστια. Και τα παιδιά μας βλέπουν και μας κοροϊδεύουν… Και φυσικά μας μιμούνται. Κλισέ; Όχι. Πραγματικότητα.
Οι περισσότεροι από εμάς παραμυθιάζουμε τους εαυτούς μας ότι θέλουμε απλώς να είμαστε σε εγρήγορση, δηλαδή ενήμεροι, για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Η πραγματικότητα είναι ότι αναζητούμε το κινητό μας όποτε βαριόμαστε, δηλαδή, συνέχεια. Το βράδυ λέμε ότι δεν προλαβαίνουμε να διαβάσουμε το βιβλίο μας ενώ έχουμε χάσει απίστευτη ώρα στο Facebook ή στο Pinterest ή και στα δύο μαζί.
Συναισθηματικά έχουμε επιστρέψει τουλάχιστον 30 χρόνια πριν. Κι αυτό δεν είναι κάτι που γίνεται για καλό, ούτε μας βοηθάει σε τίποτα. Η ανασφάλεια παραμονεύει παντού. Κάθε στιγμή της ημέρας. Και είναι κοινή για όλους, είτε το παραδεχόμαστε, είτε όχι. Έχουμε γίνει υπερευαίσθητοι και ανασφαλείς, σαν τινέιτζερ. Και νευρωτικοί όταν δεν έχει την ανταπόκριση, τα likes, τα σχόλια, που θα περιμέναμε. Και δεν είμαστε έφηβοι. Να το γράψω αυτό στο Twitter ή μήπως θα το βρουν όλοι βαρετό; Δεν τους άρεσε. Δεν με συμπαθούν. Γιατί δεν τους άρεσε; Γιατί δεν με συμπαθούν; Πόσο δημοφιλής είμαι; Για να μην μιλήσουμε για τις selfies, ξανά και ξανά, για αυτοεπιβεβαίωση. Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου, ποια είναι η ομορφότερη;
Υπάρχει και κάτι ακόμη. Δεν μπορείς να είσαι παρών όταν κοιτάς μία οθόνη. Έχουμε γίνει, όλοι μας, ανεξαρτήτου ηλικίας, εξαιρετικά αγενείς. Αντικοινωνικοί. Μονόχνωτοι. Κλειστοί. Απρόσωποι. Σπαστικοί. Απροσάρμοστοι. Όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά. Και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα καλά όταν δεν είσαι εκεί, δεν είσαι παρών. Facebook, Twitter, Linkedin, Pinterest, Instagram. Tumblr. Είμαστε όλοι χρήστες. Users. Δηλαδή εθισμένοι. Θέλουμε κι άλλη απόδειξη γι’αυτό;
Το περιοδικό Newsweek έθεσε το ερώτημα. Is the web driving us mad; Απαντήσεις δίνονται και από διάφορα βιβλία που γράφονται με ακριβώς αυτό το θέμα. Ποιο είναι το αντίκτυπο που έχει το Ίντερνετ στη ζωή μας. Στην Κίνα και στην Κορέα, ο εθισμός στο διαδίκτυο θεωρείται τόσο σοβαρό θέμα ώστε να έχουν δημιουργηθεί ειδικά κέντρα αποτοξίνωσης για τινέιτζερ. Και στην Ελλάδα υπάρχουν… παραρτήματα. Με λίστες αναμονής. Ειδικό πρόγραμμα με τα γνωστά 12 βήματα.
Ανώνυμοι Χρήστες Διαδικτύου. Το Ίντερνετ προκαλεί ενοχές. Αρκετοί έχουν φτάσει στο σημείο να συνδέονται κρυφά. Να μην παραδέχονται τον εθισμό τους. Να μην τρώνε για μέρες. Να νιώθουν ντροπή γι’αυτό που τους συμβαίνει. Αυτό που βιώνουν. Με την τάση να είναι αμυντικοί σε όσους τους κατηγορούν για υπερβολική χρήση. Τουλάχιστον υπάρχει αλληλεπίδραση. Όταν διαβάζεις ένα βιβλίο, δεν υπάρχει διάλογος. Οι ηλεκτρονικές σχέσεις είναι interactive. Ζωντανές. Ίσως περιμένουμε περισσότερα από την τεχνολογία και λιγότερα ο ένας από τον άλλον. Στο Facebook και στο Twitter έρχεται η αυτοεπιβεβαίωση. Όργιο ναρκισσισμού.
Οι συμβουλές που κρατάω ύστερα από σύντομη έρευνα; Μην χρησιμοποιείτε το κινητό σας σαν ξυπνητήρι. Θα κοιτάξετε όλα τα applications που έχετε πριν ανοίξετε καλά-καλά τα μάτια σας. Μην το παίρνετε μαζί σας στην τουαλέτα. Κι άλλος χαμένος χρόνος εκεί. Κολλημένοι στην οθόνη. Στην Αγγλία υπάρχουν κομμωτήρια που αναλαμβάνουν να φορτίσουν τις ηλεκτρονικές μας συσκευές προκειμένου να χαλαρώσουμε στα αλήθεια. Δεν έχουν άδικο… Όποτε μπορείτε, κρύψτε τα όλα. Μακριά. Τι προτείνω; Να κρατάμε ανοιχτό ένα παράθυρο στον κόσμο. Να τα κλείνουμε όλα μετά τις 9 το βράδυ. Να μην μπαίνει τίποτα ηλεκτρονικό στην κρεβατοκάμαρα. Να μην έχω Wifi όταν γράφω. Nα αποφορτίζομαι κι εγώ μαζί με την μπαταρία. Like; Share; Retweet please. Kαθρέφτη, καθρεφτάκι μου, ποιός έχει τα περισσότερα likes;