Προσωπικά έχω βαρεθεί να ακούω ότι η υψηλή ραπτική δεν είναι για όλους. Γιατί, το πρετ-α-πορτέ είναι; Το παραμύθι είναι το ζητούμενο. Όχι όλοι, ορισμένοι σχεδιαστές μόδας, κυρίως όσοι υποστηρίζονται από ιστορικούς οίκους -την καλή τους νεράιδα-, στήνουν κάθε έξι μήνες μια υπερπαραγωγή, ένα υπερθέαμα, ένα καλοστημένο έργο που διαρκεί πολύ λίγο αλλά το θυμάσαι για πάντα.
Και τώρα που παρουσιάζονται οι επιδείξεις υψηλής ραπτικής στο Παρίσι, μπορούμε τουλάχιστον να κλείσουμε τα μάτια, να φανταστούμε, να αναζητήσουμε τα βίντεο στο youtube ή απευθείας στην επίσημη ιστοσελίδα κάθε οίκου και να διακτινιστούμε σε παλάτια, στο Λούβρο, μουσεία, γκαλερί.
Ποιες φορούν κουτύρ; «Όσες είναι σε θέση να αγοράσουν ρούχα υψηλής ραπτικής, είτε έχουν γεννηθεί με λεφτά ή παντρευτεί με τα λεφτά, είτε βγάζουν το δικό τους εισόδημα», είχε πει ο Gianni Versace. Γυναίκες που απολαμβάνουν να αποχωρίζονται χιλιάδες ευρώ για να αποκτήσουν κάτι ξεχωριστό από τα μεγαλύτερα ατελιέ.
Δεν έχουν σημασία οι τάσεις. Η κουτύρ δεν λάνσαρε ποτέ τάσεις. Είναι ο μόνος τρόπος ίσως να απογυμνωθούν τα μοντέλα και να φανεί το χειροποίητο στοιχείο, η λεπτομέρεια, το κέντημα, η δουλειά που γίνεται νύχτες και ημέρες πριν από τις επιδείξεις haute couture στα ατελιέ κάθε οίκου. Το μυστικό με την haute couture είναι να βλέπεις τα φορέματα να κινούνται και να ζωντανεύουν πάνω στην πασαρέλα, γιατί ακόμη και ο βηματισμός των μοντέλων είναι διαφορετικός απ' ό, τι στο πρετ-α-πορτέ, πιο αργός και ντελικάτος.
Μόνο έτσι μπορεί να εκτιμήσει κανείς ένα ρούχο για το οποίο χρειάστηκαν εκατοντάδες ώρες για να φτιαχτεί. Να μην ξέρουν τι θα φορέσουν στα Όσκαρ σε λίγες ημέρες; Κεντήματα, ροζ και μπεζ, απαλές αποχρώσεις, ρομαντισμό με έμπνευση από την Ιαπωνία, αρχαιοελληνική κομψότητα, αξεσουάρ σαν μακαρόν, σιλουέτες δανεικές από το κλασικό New Look του Dior.
Με την ταχύτητα που διαδίδονται όλα πλέον, δεν είμαστε αποκλεισμένοι από τίποτα. Μόλις ακουγόταν το χειροκρότημα από μια επίδειξη, μπορούσε κανείς να δει φωτογραφίες και σχόλια στο Twitter, αναλύσεις και κριτικές σε blogs. Το Παρίσι είναι η πρωτεύουσα της υψηλής ραπτικής. Η Ρώμη δεν είναι. Δεν είναι εδώ και χρόνια. Και αυτή είναι η αλήθεια. Ακόμη και στην Ελλάδα ορισμένοι δημιουργοί καυχιούνται ότι είναι κουτυριέ, αλλά δεν γνωρίζουν καν τι σημαίνει αυτό γιατί αν δεν είσαι μέλος του Chambre Syndicale de la Haute Couture, απλά δεν υπάρχεις.
Μετά την αποχώρηση του Yves Saint Laurent από το ρινγκ, η haute couture δεν θα είναι ποτέ η ίδια. Αυτό κανείς δεν μπορεί πλέον να το αμφισβητήσει. Μπορεί οι πρώτες σειρές στα σόου να γεμίζουν από χαμόγελα, χλιδή και φλας αλλά δύσκολα θα βρεθεί ένας σχεδιαστής που θα συνοψίζει την ιστορία της υψηλής ραπτικής.
Όπως και να 'χει, η αυτοκράτειρα Ευγενία θα πρέπει να είναι ενθουσιασμένη: όταν τον 19ο αιώνα διεκδίκησε την αποκλειστικότητα από τον Charles Frederick Worth, έγινε η πρώτη πελάτισσα υψηλής ραπτικής κι εκείνος άνοιξε τον πρώτο οίκο couture. Από τότε η σχέση σχεδιαστή - πελάτη άκμασε για έναν αιώνα και, παρά τις δυσοίωνες επισημάνσεις των κυνικών της μόδας ότι οι πελάτες υψηλής ραπτικής αποτελούν είδος υπό εξαφάνιση.
Ολόκληρος ο κόσμος παρακολουθεί: 850 δημοσιογράφοι, λαμπεροί καλεσμένοι, 300 φωτογράφοι, για να μην μιλήσουμε για τις 700 μοδίστρες που ξενυχτούν κάθε φορά βδομάδες ολόκληρες προκειμένου να βγάλουν τα πατρόν υψηλών προδιαγραφών καθώς για την δημιουργία ενός φορέματος υψηλής ραπτικής απαιτούνται 100 με 400 ώρες προσήλωσης και τουλάχιστον 500 μέτρα τούλι.
Ο Karl Lagerfeld εξηγεί: «Οι ακριβές γυναίκες έχουν ακριβό γούστο, ακριβό σώμα και ακριβές ιδιοτροπίες». Αναρωτιέστε πόσο είχαν τα φορέματα του οίκου Chanel; Στον κόσμο της υψηλής ραπτικής δεν ρωτάς, αγοράζεις. Αν τελικά αντέχεις την απάντηση, οι vendeuses θα σας συμβουλέψουν να μη φάτε τίποτα ένα 24ωρο πριν από την πρώτη πρόβα. Γιατί και η κουτύρ απαιτεί θυσίες. Some like it haute...