Ιστορίες για την πρώτη άσπρη τρίχα… Και τη δεύτερη… Και την εκατοστή πρώτη...

Ούτε που θυμάμαι πότε απέκτησα την πρώτη μου λευκή τρίχα. Είχα σοκαριστεί. Αυτή είναι η μόνη αλήθεια. Θυμόμουν όλους αυτούς που λένε να μην κόψεις ποτέ την πρώτη σου λευκή τρίχα γιατί θα γεμίσεις παντού... Εγώ δεν την έκοψα, αλλά κάθε μήνα, από τα 20 και κάτι και μετά, άρχισα να βλέπω την παραφωνία στα μαλλιά μου. Και όχι μακριές άσπρες τρίχες, σε παράταξη, κάτι ασημένιες λάμψεις στη ρίζα. Σαν να είχα λερωθεί με αλεύρι ή μπογιά από τους φρεσκοβαμμένους τοίχους. Γι' αυτό και σταμάτησα τη χέννα, ξεκίνησα τη βαφή και τις ανταύγειες.

Αλλά τι σχέση μπορούν να έχουν τα άσπρα μαλλιά με την οικογένεια, τις σχέσεις, τα παιδιά, τον έρωτα; Γιατί μιλάμε για γκρίζα μαλλιά και όχι λευκά; Είναι μια συζήτηση, μια υπόθεση πολύ προσωπική, που αντιμετωπίζεται μοναχικά, μπροστά στον καθρέφτη, για χρόνια. Και καλά αν μπορείς να κάνεις κάτι. Αν δεν θέλεις; Αν δεν πρέπει; Αν είσαι αλλεργικός; Αλλάζει ο τρόπος που βλέπεις τον εαυτό σου. Νιώθεις ότι γερνάς απότομα κι ας είσαι 20 ή 30 χρόνων. Ή ακόμη και 50. Ποτέ δεν είσαι έτοιμος να αλλάξεις.

Δεν θα ξεχάσω τον πατέρα μου με τα γυαλιστερά, πλούσια μαύρα μαλλιά (εικόνα μάλλον σπάνια για άνδρα) όταν άρχισε μετά τα 50 να ασπρίζει και να εκπλήσσεται. Όλοι οι φίλοι του τον θαύμαζαν. «Βρε, μήπως τα βάφει;», με ρωτούσαν μεταξύ σοβαρού κι αστείου. Φυσικά και δεν τα έβαψε ποτέ. Να γίνουν «κομοδινί» σαν αυτά που κοροϊδεύουμε; Τώρα είναι γκρίζα, λευκά με γκρίζες ανταύγειες. Η μητέρα μου, τυχερή κι αυτή σαν ξανθιά, οι κομμωτές και οι φίλοι την επαινούν κάθε τόσο για τις τόσο ωραίες ανταύγειες που έχει αποκτήσει από το άγγιγμα του ήλιου στα μαλλιά της... Που να 'ξεραν. Ότι εδώ και χρόνια, το πιο φυσικό άγγιγμα είναι αυτό που άλλες γυναίκες (αλλά και άνδρες) προσπαθούν να τιθασεύσουν με τεχνητούς τρόπους και οποιοδήποτε τίμημα.

Υπάρχουν περιπτώσεις αγοριών και κοριτσιών που άσπρισαν στα 16 τους. Είναι αυτές που και τις ξερίζωσαν και τις πέταξαν από το παράθυρο για να μην αφήσουν αποτυπώματα ή αποδεικτικά στοιχεία. Δεν έπρεπε να το μάθει κανείς. Ίσως μόνο να το έγραψαν στο ημερολόγιό τους. Με κεφαλαία γράμματα και πολλά θαυμαστικά. Κανείς δεν ξέρει τι είναι αυτό που προκαλεί τέτοια έκπληξη, τέτοια αποστροφή, μαζί με θυμό και απόγνωση.

Έρχεται απλώς μια στιγμή που σταματάς να παραμυθιάζεις τον εαυτό σου πρώτα και μετά όλους τους άλλους και η μοναδική σου επιθυμία είναι να συμβιβαστείς με τη φύση. Και λες να αρχίσεις να απολαμβάνεις ότι απλά είσαι διαφορετικός, όχι δεν είσαι μελαχρινός, όχι δεν είσαι κοκκινομάλλης, ναι, υπάρχει και το γκρι στη ζωή μας και αργότερα το λευκό. Έτσι, για ανακωχή με την εικόνα μας.

Έρχεται μια στιγμή που λες ότι δεν υπάρχει λόγος να κρύβεσαι. Απλώς αποφασίζεις ότι θα πρέπει να αλλάξεις τρόπο ντυσίματος, στυλ κυρίως. Γιατί ακόμη κι αν αγαπάμε το γκρίζο σαν χρώμα, δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από ένα γκρίζο μαλλί σε γκρίζο περιτύλιγμα. Ας αποκαλούμε τότε καλύτερα τα μαλλιά μας ασημένια. Και ούτε καν γκρίζα. Τα ασημένια μαλλιά, λοιπόν, επαναστατούν. Λειτουργούν κόντρα στο ρεύμα, αποκαλύπτουν αντικομφορμιστές, δηλώνουν κάτι για την προσωπικότητά μας πριν ακόμη ανοίξουμε το στόμα μας. Κι αυτό από μόνο του είναι κάτι. Οι αντιδράσεις των άλλων έχουν ενδιαφέρον. Γιατί οι περισσότεροι δεν συμπαθούν τις λευκές τρίχες, σαν τις... κατσαρίδες ή τις αράχνες. «Μα γιατί δεν τα βάφεις; Δεν είσαι αρκετά μεγάλος για να έχεις άσπρα μαλλιά», λένε κάθε τόσο.

Και δεν σκέφτονται ότι όλοι μπορούν να είναι ξανθοί, μελαχρινοί, κοκκινομάλληδες, αλλά ποιος δεν θα ήθελε να ερμηνεύσει τον ρόλο της Χιονάτης με πάθος; Η Κάρμεν, διάσημο μοντέλο από τη δεκαετία του '70, δεν άλλαξε ποτέ τον τύπο της. Διατηρεί ακόμη το λευκό καρέ της και φωτογραφίζεται για σχεδιαστές και εταιρείες μόδας όπως ο Χέλμουτ Λανγκ ή η Levis. Σούπερ μοντέλο όπως η Κρίστεν ΜακΜέναμι έγινε από καστανομάλλα ασημένια καλλονή. Η Μέριλ Στριπ δύσκολα θα ερμήνευε τον ρόλο της σαν ο Διάβολος που φορούσε Πράντα αν δεν είχε φροντίσει με αυτόν τον τρόπο την κόμη της.

Και δεν λέμε ότι θα πρέπει να μεταμορφωθούμε σε Κρουέλα ντε Βιλ. Απλώς ότι τελικά δεν είναι και τόσο άσχημο να είσαι διαφορετικός και να αποδέχεσαι το γεγονός ότι αλλάζεις, ίσως νωρίτερα απ' όλους τους άλλους, ίσως ακόμη και στα 16 σου. Σε ένα φρέσκο πρόσωπο τίποτα δεν μπορεί να σκιάσει τη λάμψη. Αλλά μετά τα 16, τι γίνεται; Μας μεγαλώνουν, μας γερνούν τελικά οι άσπρες τρίχες; Ή πάνε πακέτο με τα κλισέ και τις φοβίες των πιο ανασφαλών της παρέας;

Ειδικά αν τα μαλλιά είναι καστανά, ο συνδυασμός είναι μάλλον καταστροφικός, δηλαδή αταίριαστος για να μην υπερβάλλουμε. Η αντίθεση είναι τεράστια. Ο κίνδυνος παραμονεύει. Κι αν χάσεις αυτό που πραγματικά είσαι; Είναι ωραίο και γοητευτικό μαζί να μη μοιάζεις με όλους τους άλλους. Τα κομμωτήρια παγκοσμίως λειτουργούν σαν χώροι κάλυψης λευκών τριχών, ο μεγαλύτερος εχθρός του γκρίζου και του άσπρου.

Η βιομηχανία βαφής ανεπιθύμητων τριχών... Θυμηθείτε τη Μαρία Αντουανέτα. Αν το τολμήσετε, να θυμηθείτε ότι θέλει το κατάλληλο μήκος για να μαζεύει το φως και να αντανακλά τη λάμψη. Αν είχατε πάντα μακριά μαλλιά, κρατήστε τα έτσι. Απλώς πρέπει να μοιάζουν πάντα περιποιημένα. Να είναι μαλακά, να δείχνουν γυαλιστερά σαν μετάξι. Κι αν είστε άνδρας, καλό είναι να γνωρίζετε ότι απαιτούνται ειδικά σαμπουάν για να μην κιτρινίζουν. Να ταιριάζουν με το δέρμα και το χρώμα των ματιών.

Ειδικά σήμερα που βομβαρδιζόμαστε καθημερινά με μηνύματα αιώνιας νεότητας και φρεσκάδας, η απόφαση είναι μάλλον ουτοπική. Όλοι θέλουμε να μείνουμε για πάντα νέοι. Οι ασημένιες αλεπούδες, όμως, ανήκουν σε μια σπάνια ράτσα και είναι πάντα ευχάριστο να είσαι ένας στους χίλιους. Γιατί κι ο διάβολος ακόμη γκριζάρει πού και πού...

Tαξίδι σε περασμένες δεκαετίες. Χειμώνας 2015. Βρείτε την τάση… Γυναίκα Δεκέμβριος 2014.

35 λεπτά ξενάγησης και ίασης στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης με κινόα και λευκή ποδιά...

Δεν μου αρέσουν οι ξεναγήσεις. Πρέπει να έχω τραυματική εμπειρία από παιδί, με βαρετές, πολύωρες επισκέψεις σε μουσεία, χαμένη μέσα σε κυκλικές, ομαδικές συναντήσεις, στις οποίες, δεν καταλάβαινα, δεν έβλεπα, δεν άκουγα, δεν συγκρατούσα τίποτα μετά στο μυαλό μου. Παρατηρούσα μόνο και πονούσαν τα πόδια μου. Όταν έλαβα την πρόσκληση για ξενάγηση στην έκθεση Ίασις και lunch στο Cycladic Cafe, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, ήμουν εντελώς απροετοίμαστη. Δεν είχα διαβάσει τίποτα για τη νέα έκθεση του μουσείου, είχα δει τον «Έρωτα» (2009) από την τριλογία των μεγάλων αρχαιολογικών εκθέσεων του Μουσείου Κυκλαδικής και ως κόρη γιατρού, αντιμετωπίζω την υγεία και τους ανθρώπους με λευκές ή πράσινες ποδιές με σεβασμό και δέος.

Κάπως έτσι ένιωσα όταν εμφανίστηκε η αρχαιολόγος που μας παρέσυρε σε ένα ταξίδι στην ιστορία του Ιπποκράτη, του Γαληνού, του Διοσκουρίδη, της Υγείας, του Ιάσονα, της Ομηρικής, της Θεουργικής, της Επιστημονικής Ιατρικής, με σύγχρονες αναφορές, μέσα από 9 ενότητες, 9 ζωντανά κεφάλαια εξέλιξης με συμβολισμούς και εκπλήξεις (τουλάχιστον για μένα), με την λευκή της ποδιά, (χωρίς στηθοσκόπιο στο λαιμό), για 35 περίπου λεπτά μίας ξενάγησης που, και κατάλαβα και θα θυμάμαι. 

Υγεία, Νόσος, Θεραπεία, από τον Όμηρο στον Γαληνό (μέχρι τις 31 Μαϊου 2015). Δεν χρειάστηκε να διαβάσω τα κείμενα στα λευκά ταμπλό. Παρασύρθηκα από τις αφηγήσεις, εντυπωσιάστηκα από τον τρόπο που αποτυπωνόταν η αρρώστια στα αγάλματα, η σχέση του γιατρού με τον ασθενή, και το βλέμμα, η αγωνία, η ανησυχία, συναισθήματα χαραγμένα στο μάρμαρο, έμαθα για τη διατροφή και τα φάρμακα του τότε, τα goji berries της εποχής, ανατρίχιασα όταν είδα τα νυστέρια και το κολποσκόπιο, εντυπωσιάστηκα με τα λουτρά, το πιάτο για το ψάρι με χώρο για τη σος, το όπιο, τις φαρμακευτικές ουσίες, τα βότανα...

Τι συγκράτησα από τα 35 λεπτά ξενάγησης και πνευματικής Ίασης, μέσα από 300 αρχαία αντικείμενα από 41 μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού, ανάμεσα τους, το Βρετανικό Μουσείο και το Λούβρο; 

Πόσο φρόντιζαν τη διατροφή και το σώμα τους οι αρχαίοι Έλληνες. Ότι μπορώ να ζήσω με το κινητό μου στο silent για τόση ώρα και να είμαι καλά. Τον διευρυμένο ορισμό της λέξης «δίαιτα». Το «αξεσουάρ» για την απολέπιση των αθλητών και τις θεραπευτικές του ιδιότητες, 2500 χρόνια πριν. Τις αριστοτεχνικά τοποθετημένες προθήκες με τους καθρέφτες για να βλέπουμε όλες τις όψεις των εκθεμάτων, όπου αυτό κρινόταν απαραίτητο.Το δοχείο-ουροσυλλέκτη. Τις πήλινες θερμοφόρες για τα πιο απίστευτα σημεία του σώματος, sur mesure. Για τραύματα, ακόμη και ημικρανίες. Θέλω... Την καταγραφή μίας θεραπείας, χαραγμένης με κάθε λεπτομέρεια. Την καταγγελία της εποχής, τα μάγια, το βουντού. Με στιλ. Τι φωτογραφίες; Τι selfies; Τι φακελάκια; Αυτά είναι ντοκουμέντα. Εμείς τι θα αφήσουμε άραγε πίσω μας; 

#hygieia. Υγεία, Νόσος, Θεραπεία. Και γεύμα. Τροφή. Επικοινωνία. Στο lunch στο ανανεωμένο cafe του Μουσείου Κυκλαδικής, και πάλι στα λευκά, ξέχασα που βρισκόμουνα. Σε ποια χρονολογία, σε ποια πόλη του κόσμου. Ένιωσα υγιής. Όχι αποστειρωμένη. Να βοήθησε το κινόα; Το ψάρι; Η φρουτοσαλάτα; Το ποτήρι κρασί; Θέλω να επιστρέψω με τις κόρες μου. Και τον μπαμπά μου. Μπορώ να γίνω εγώ η ξεναγός τους. Θα ξεκινήσω από μια πρώτη συνάντηση με το άγαλμα της Υγείας από την Κω στην είσοδο του μουσείου. Την πρώτη ερώτηση την ξέρω από τώρα. «Παππού, εσύ ζούσες τότε;»

«Αποτοξίνωση» σπιτιού με τον γιαπωνέζικο τρόπο...

Θυμάμαι όταν είχα δει πριν από μερικά χρόνια ένα ντοκιμαντέρ για ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που είχε συγκεντρώσει τόσα άχρηστα πράγματα στο σπίτι του, τόση σαβούρα, που δεν μπορούσαν να περπατήσουν, να δουν τα εγγόνια τους, να καλέσουν κόσμο, είχαν απομονωθεί από όλους και όλα, επειδή δεν πετούσαν τίποτα. Τίποτα απολύτως. Ούτε εφημερίδα. Η ζωή τους άλλαξε μόλις αποφάσισαν να πουν αντίο σε οτιδήποτε άχρηστο, δηλαδή, όλα, τους «θησαυρούς» μιας ζωής, με τη βοήθεια βέβαια μίας γυναίκας που έκανε ακριβώς αυτή τη δουλειά: «αποτοξίνωση» σπιτιών. 

Τώρα που το σκέφτομαι δεν ήταν ντοκιμαντέρ αλλά μια εκπομπή της Oprah Winfrey, αφιερωμένη σε όσους δεν πετούν ποτέ τίποτα. Μαζώχτρες; Σκουπιδοσυλλέκτες; Κάτι τέτοιο. Για κάποιο λόγο ταυτίστηκα. Και ανησύχησα. Και δεν είναι επειδή δεν πετάμε, δεν ανακυκλώνουμε, δεν χαρίζουμε, δεν ξαναδίνουμε ζωή σε παλιά αντικείμενα, αλλά γιατί μου αρέσει να λέω (στον εαυτό μου) ότι συλλέγω αγαπημένα πράγματα. Προσκλήσεις, γράμματα, cds, κάρτες, ρούχα, παπούτσια, τσάντες, αυτοκινητάκια, κούκλες, επιτραπέζια, παιχνίδια, καπέλα, αποκριάτικες στολές, κοσμήματα, βιβλία, περιοδικά, θήκες κινητών, καλύτερα να μην τα θυμηθώ όλα, γιατί τρομάζω.

Και τώρα διαβάζω για μια γιαπωνέζα που έγραψε ένα βιβλίο («The life-changing magic of tidying up: the japanese art of decluttering and organising») που έγινε μπεστ-σέλερ και ταινία ενώ για τις υπηρεσίες της υπάρχει λίστα αναμονής. Επ'αόριστον. Οτιδήποτε δεν μας κάνει να είμαστε ευτυχισμένοι, ή δεν είναι απολύτως απαραίτητο, θα έπρεπε να το αγγίζουμε, να το ευχαριστούμε και να το αποχωριζόμαστε τελετουργικά, προκειμένου να βρει έναν νέο ιδιοκτήτη που θα το εκτιμήσει περισσότερο.

Το όνομα της είναι Marie Kondo, η μέθοδος της έχει βαφτιστεί «KonMarie» κι έχει εξάμηνη διάρκεια. Τι λέει και τι μπορώ να μεταφράσω από τα ...γιαπωνέζικα; Αν δεν έχετε «επικοινωνήσει» πρόσφατα με τις κάλτσες σας, δεν έχετε ευχαριστήσει τα παπούτσια σας για τη «σκληρή δουλειά» που έχουν κάνει, και δεν έχετε υποκλιθεί στις κρεμάστρες, τότε ίσως θα πρέπει να αρχίσετε να το σκέφτεστε σοβαρά.

Εγώ πάντως λέω να το δοκιμάσω. Η τακτική της είναι εξαιρετικά δημοφιλής στην Ιαπωνία, να ευχαριστεί δηλαδή τα αγαθά τα οποία μας περιτριγυρίζουν και ύστερα να τα αποχωρίζεται. Θεωρεί πως το ξεσκαρτάρισμα αποτελεί μια ευχάριστη διαδικασία, εγώ τουλάχιστον, κάθε φορά που το κάνω, νιώθω ότι πρόκειται για είδος κάθαρσης. Απλώς όταν έχεις παιδιά, όσο κι αν το προσπαθείς, τα αντικείμενα προστίθενται και χτίζονται σαν τουβλάκια legos, το ένα πάνω στο άλλο, σαν jenga, σαν tetris, τέτοιες εικόνες σχηματίζονται στο κεφάλι μου, χωρίς να θέλω να δικαιολογηθώ.

Πάλι καλά που κάθε τόσο αποτοξινώνω τη ντουλάπα μου και βοηθάω και αγαπημένες μου φίλες να το τολμήσουν, στην έναρξη κάθε σεζόν, δηλαδή 2 φορές τον χρόνο. Για τους άλλους, είναι πάντα πιο εύκολο. Ξέρεις τι να απαιτήσεις. Τι πρέπει να πετάξουν, να βάλουν στην άκρη, να δωρίσουν. Σκεφτείτε ρούχα που δεν φορέθηκαν ποτέ, μπότες που έμειναν στο κουτί τους, γραβάτες κρεμασμένες για πάντα, δώρα που παρέμειναν στο συρτάρι, κοσμήματα, μεμοραμπίλια, πράγματα που αγνοούσατε ακόμη και την ύπαρξη τους...

Σε τι διαφέρει η μέθοδος της από μια συνηθισμένη διαδικασία «αποτοξίνωσης»; Η ταχύτητα. Αντί να αδειάζει κάθε δωμάτιο ξεχωριστά, πηγαίνει θεματικά, με ό,τι είναι πιο εύκολο να αποχωριστείς. Οπότε πρώτα τα ρούχα (καθόλου εύκολο για ορισμένους), ύστερα όλα τα βιβλία, τα έγγραφα, και στο τέλος, φωτογραφίες και αναμνηστικά.

Αντί να σκεφτόμαστε τι δεν χρειαζόμαστε πια, έμφαση δίνεται σε αυτά που θέλουμε να κρατήσουμε γιατί μας προσφέρουν χαρά ή είναι απαραίτητα. «Δεν υπάρχει λόγος να ενημερώσετε τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας με λεπτομέρειες για αυτά που πετάτε ή χαρίζετε», λέει. Όλα πρέπει να είναι τοποθετημένα σε συρτάρια και να μπορείς να τα δεις με μια ματιά. Φανταστείτε μπλούζες και κάλτσες τυλιγμένες σαν sushi σε bento box, ή όπως τα τοποθετούμε όταν έχουμε χρόνο και διάθεση μέσα στη βαλίτσα για ένα ταξίδι.

Η Marie Kondo υποστηρίζει ότι ακόμη και το βιβλίο της είναι για ...απόσυρση μόλις το ολοκληρώσουμε. Θα ήθελα πολύ να δω το σπίτι της. Τη ζωή της. Την κουζίνα της. Την αποθήκη της. Την βιβλιοθήκη της. Ακόμη καλύτερα να κλείσουμε ένα ραντεβού. Φαντάζομαι ότι δεν θα έχει έρθει ποτέ στην Ελλάδα...

Το Ίντερνετ μπορεί να περιμένει… Μέχρι τα 13;

Μπορεί να καταντάμε γραφικοί λέγοντας πως όταν ήμασταν εμείς παιδιά δεν είχαμε κινητά τηλέφωνα, δεν γράφαμε σε κομπιούτερ, δεν ακούγαμε μουσική σε cd, βλέπαμε βίντεο αντί για dvd. Ειδικά τώρα που τα παιδιά όλων των ηλικιών, από την ημέρα κιόλας που σταματούν το μπουσούλημα, ξέρουν να ανοίξουν και να κλείσουν τις ηλεκτρονικές συσκευές, τοποθετούν με χαρακτηριστική άνεση τα δάχτυλά τους στους υπολογιστές, ξέρουν να χρησιμοποιούν με κλειστά μάτια τα διάφορα τηλεκοντρόλ που περιφέρονται μέσα στο σπίτι.

Τον τελευταίο καιρό γράφονται διάφορα για τους κινδύνους που μπορεί να κρύβει αυτή η τόσο πρόωρη ίσως συμφιλίωση των παιδιών και των εφήβων με την τεχνολογία. Άραγε, από πόσο νωρίς είναι φρόνιμο να ανοίγει το κομπιούτερ του ένα αγόρι ή ένα κορίτσι όχι για να ετοιμάσει μια εργασία για το σχολείο, αλλά για να αναζητήσει ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο, να επικοινωνήσει με τους φίλους του μέσω Facebook, να κοινωνικοποιηθεί μέσω της οθόνης, του Instagram, του Snapchat; 

Η κοινωνική δικτύωση θα έπρεπε να ξεκινάει, λένε οι ψυχολόγοι, μετά τα 13. Χωρίς αυτό να αποτελεί κανόνα για κανέναν. Γιατί και αυτό ακόμη είναι σχετικό. Ακόμη κι ένα μικρότερο παιδί μπορεί τώρα εύκολα να «ανεβάσει» μια φωτογραφία του, να συντάξει ένα συνοδευτικό κείμενο και να χτίσει την ηλεκτρονική του ταυτότητα στο Ίντερνετ, χωρίς να το γνωρίζει κανένας δικός του, με πρώτους και καλύτερους τους γονείς που θα μείνουν έξω από το παιχνίδι, για ευνόητους λόγους. Είναι η στιγμή της απελευθέρωσης.

Και δεν είναι μόνο το Facebook και το MySpace, υπάρχουν πλέον και διευθύνσεις που μοιάζουν να έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά για να παρασύρουν παιδιά ακόμη και του δημοτικού στον κόσμο της ηλεκτρονικής ψυχαγωγίας. Όπως το Disney's Club Penguin και το Whyville. Παιδιά 5 χρόνων έχουν ανοίξει ήδη λογαριασμό στο Kidswirl, το αντίστοιχο Facebook για νήπια...

Αλλά κι έτσι να μην είναι, δεν υπάρχει κανένας τρόπος να ελέγξει κανείς αν ο χρήστης λέει την αλήθεια όταν δηλώνει 13 για παράδειγμα. Και πολλοί είναι εκείνοι που βιάζονται να μεγαλώσουν, αυτό είναι το μόνο σίγουρο, όπως άλλωστε βιαζόμασταν κι εμείς τότε. Στην ηλικία τους. Μόνο που εμείς τότε μπορεί να στεκόμασταν στις μύτες των ποδιών μας στο ταμείο, για να δούμε καμιά ταινία στο σινεμά. Τώρα είναι απίστευτο τι μπορεί να συναντήσει κανείς στο Διαδίκτυο, χωρίς ούτε ένα Α για τα ακατάλληλα.

Κατάλληλο ή ακατάλληλο, οι ψυχολόγοι επιμένουν ότι αν οι προ-έφηβοι «κολλήσουν» από νωρίς με το Ίντερνετ κινδυνεύουν να βλάψουν τον εγκέφαλό τους, να γίνουν επιθετικοί, να επηρεάσουν ακόμη και τις σχέσεις μεταξύ τους. Αλλά υπάρχουν και θετικά στοιχεία που προκύπτουν από δύο έρευνες. Από την Pew Internet Research. Ανάμεσα σε 700 και 935 εφήβους. Τι έδειξαν; Ότι το 38% κοριτσιών και αγοριών ηλικίας 12 - 14 χρόνων δηλώνει πως έχει διαμορφώσει ήδη το ηλεκτρονικό του προφίλ. Το 42% είπε ότι χρησιμοποιεί σελίδες κοινωνικής δικτύωσης για να στέλνει μηνύματα σε καθημερινή βάση. Τι μπορούμε να κάνουμε σαν γονείς; Να ζητάμε τουλάχιστον το password σε περίπτωση... ανάγκης.

Τώρα και σοκολάτα sur mesure...

Η σοκολάτα είναι για όλους. Και λίγοι είναι εκείνοι που μπορούν να της αντισταθούν ή έστω να αντέξουν καιρό μακριά της. Καθώς όμως η μόδα έχει την υψηλή ραπτική της, τα αρώματα έχουν «τη μύτη», τώρα και όσοι αγαπούν αληθινά τη σοκολάτα οφείλουν να γνωρίζουν ότι υπάρχουν ειδικοί που προσφέρονται να φτιάξουν αποκλειστικά για τους σοκολατοφάγους ειδικές παραγγελίες στο εργαστήριο τους.

Νιώθεις σα να  φτιάχνει κανείς το δικό σου άρωμα. Φανταστείτε έναν μετρ του είδους που δημιουργεί με υγρή σοκολάτα από τη Βενεζουέλα μικρά έργα τέχνης που θυμίζουν καρέ κοσμήματα, τα οποία, βυθίζονται στο στόμα και πιάνονται μόνο με το πηρούνι γιατί διαφορετικά λιώνουν στο δευτερόλεπτο. Φτάνει. Αρκετά με τις «ανατριχιαστικές» περιγραφές.

Αν «αρρωσταίνεις» με την ιδέα και μόνο του κακάου, ζαλίζεσαι και …κάνεις οχτάρια όταν ξεφεύγεις από το όριο, τότε ο Μπιλ ΜακΚάρικ (ο ιδρυτής του Sir Hans Sloane Chocolate House) είναι ένας άνθρωπος που θα έπρεπε να γνωρίσεις σε κάποια φάση της ζωής σου. Και αν όχι προσωπικά, σίγουρα να γευτείς κάτι από τα χεράκια του. Είναι η στιγμή που ξαναγίνεσαι παιδί, μεταμορφώνεσαι σε Γουίλι Γουόνκα και χάνεσαι (οικειοθελώς) στα εργαστήριο της σοκολάτας και ας φρικάρεις με την ιδέα του Τζόνι Ντεπ που γίνεται από παρτενέρ της Ζιλιέτ Μπινός στο «Chocolat», Πειρατής της Καραϊβικής, Ψαλιδοχέρης και αμέσως μετά βασιλιάς της σοκολάτας, αν και όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Αλλά μάλλον ξεφύγαμε από το θέμα. Το θέμα είναι ότι με την παγκόσμια διάθεση που υπάρχει για επιστροφή στο χειροποίητο, σε αυθεντικές γεύσεις, σε αρώματα που δεν υπάρχουν πια, σε πράγματα μοναδικά και δυσεύρετα, φανταστείτε ένα μέρος όπως μπεδεύονται το σαφράν με το αμύγδαλο, η τρούφα με τη βανίλια, λεβάντα με καραμέλα…

Ο Αμερικανός ΜακΚάρικ δηλώνει σεφ-πατισιέ και επαγγελματίας chocolatier, ο οποίος, έχει συνεργαστεί χρόνια τώρα με τις αλυσίδες ξενοδοχείων όπως τα Ritz-Carlton διεθνώς, όπως επίσης και το Xάροντς, και είναι ο νεότερος «παίκτης» στους Βρετανούς της υψηλής ζαχαροπλαστικής. Όταν άνοιξε τη δική του μπουτίκ σοκολάτας στην Αγγλία, τα καλά νέα κυκλοφόρησαν από στόμα σε στόμα, -στην κυριολεξία αυτή τη φορά-, και τώρα υπάρχει λίστα αναμονής για τις παραγγελίες. 

Είναι σα να ήρθε, όπως και οι συνάδελφοι του, για να αλλάξει τον τρόπο που αγοράζουμε σοκολάτα. «Η αίσθηση μου είναι ότι ο συμβατικός ορισμός της πολυτελούς σοκολάτας είναι ξεπερασμένος. Aπευθύνομαι σε πελάτες που θέλουν την πολυτέλεια να αποτελεί συνώνυμο της αποκλειστικότητας, κάποιον που θα τους προσφέρει μια προσωπική εμπειρία και συναισθηματική ανάμειξη μαζί».

Μπορείς να φτιάξεις τα δικά σου σοκολατάκια, το γλυκό των ονείρων σου, συνδιασμούς και πειραματισμούς που δεν μπορεί να φανταστεί και ο πιο έμπειρος μάγειρας. Πολύ απλά γιατί δεν έχει πρόσβαση στα αντίστοιχα υλικά. Και η εκτέλεση; Εξαρτάται από το τι ζητάς. Ενας Δούκας που λατρεύει το κρασί ζήτησε την κατάλληλη σοκολάτα για να συνοδέψει το αγαπημένο του Chateau Petrus. Οι τοπ ειδικοί στη σοκολάτα δημιουργούν αποκλειστικά κομψοτεχνήματα, όχι για να εντυπωσιάσουν αλλά για να καταναλωθούν είτε πριβέ, είτε σε δείπνα για λίγους. Γι’αυτό και κλείνουν ραντεβού με τον ενδιαφερόμενο και ανάλογα με το τι κρασί του αρέσει, ποιές είναι οι αγαπημένες του γεύσεις και τα βιβλία μαγειρικής και να καταλήξει στην ιδέα. Με το αζημίωτο φυσικά. Ένα κουτί με 60 σοκολατάκια μπορεί να κοστίσει όσο το ενοίκιο του μήνα ενός σπιτιού.

Μικρά μπιζού, χειροποίητα στην όψη, σοκολάτες που μπορείς να ανακαλύψεις μόνο στις μπουτίκ τους ανά τον κόσμο, εποχιακές συλλογές αλλά και «κολεξιόν» σε περιορισμένο αριθμό. Ακόμη και οι ιστορικοί οίκοι σοκολατοποίας έχουν παρασυρθεί από την τάση, προσφέροντας πλέον μοναδικά κουτιά για λίγους. Όλοι προσφέρουν από λύσεις για ένα «λευκό πάρτι» στο Σαν Τροπέ μέχρι σοκολατένιες κάρτες για έναν γάμο, σοκολατένιες τσάντες, δαχτυλίδια, γλυπτά, τρούφες που αλλάζουν γεύση καθώς τις τρώμε… Και στα δικά μας, και στα δικά μας. 

Mind games ή σκάκι;

Δεν είναι εύκολο για κανέναν πλέον να απομνημονεύει σε καθημερινή βάση τετραψήφιους αριθμούς για το ΑΤΜ στην τράπεζα, το pin για δύο και τρεις συσκευές κινητών τηλεφώνων, να θυμάται τον κωδικό πρόσβασης για τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, ενώ παράλληλα ετοιμάζει προγραμματισμό για τους επόμενους τρεις μήνες στη δουλειά, παρουσιάσεις, ισολογισμούς, δικογραφίες, ιατρικές μελέτες, διατριβές, φορολογικές δηλώσεις, μικρά και φιλόδοξα πρότζεκτ...

Ασκήσεις για έναν ισορροπημένο εγκέφαλο. Τεστ αξιοποίησης και των δυο ημισφαιρίων του εγκεφάλου. Ψυχομετρικά τεστ. Δοκιμασίες οπτικής ταξινόμησης. Το μυαλό μας καλείται να ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Απαιτείται ολοένα και μεγαλύτερη δυνατότητα συγκέντρωσης, μαζί και απομνημόνευσης. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος συναγωνίζεται αυτόν του ηλεκτρονικού υπολογιστή, χωρίς φυσικά να υπάρχει καμία ελπίδα για αναβάθμιση, όπως συμβαίνει στον κόσμο των κομπιούτερ.

Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν μπαίνουμε στον πειρασμό να αγοράσουμε παιχνίδια μνήμης, δημοφιλείς κονσόλες, όχι για παιδιά πλέον αλλά για ενήλικες, που αναλαμβάνουν την εκγύμναση του εγκεφάλου. Και μπορεί να μην γνωρίζουμε τι ακριβώς είναι «το viagra για το μυαλό», όμως οι στατιστικές δείχνουν ότι τουλάχιστον 1.7 εκ. Αμερικανοί το έχουν ήδη δοκιμάσει.

«Έξυπνα» φάρμακα για σύγχρονους Αϊνστάιν. Οι παρενέργειες είναι κι αυτές στο παιχνίδι. Άλλο αν κυκλοφορούν στο εμπόριο «μαγικά χαπάκια» για να βελτιώσουν τη συγκέντρωση, την μνήμη, τον προγραμματισμό, τα οποία, όμως προορίζονται για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα στους συγκεκριμένους τομείς, σίγουρα όχι υγιή άτομα.

Όχι ότι δεν μπορεί να αναζητήσει στο Ιντερνετ τέτοιου είδους φάρμακα, χωρίς συνταγή, όπως αμφεταμίνες, που έχουν φτιαχτεί για να τονώνουν ανθρώπους που δουλεύουν νυχτερινή βάρδια, αν και 1.6 εκ. Αμερικανοί τις έχουν ήδη δοκιμάσει, χωρίς ιδιαίτερη δικαιολογία.

Οι φοιτητές έχουν ανακαλύψει πιο ήπια σκευάσματα κυρίως για να βελτιώσουν τη συγκέντρωση τους. Τα μοιράζονται με τα υπερκινητικά παιδιά. Σκεφτείτε ανθρώπους που δεν μπορούν να ζήσουν πλέον χωρίς αμφεταμίνες και όταν απαντούν σε συγκεκριμένα ερωτηματολόγια, η απόδοση τους είναι η ίδια που θα είχαν κι αν είχαν μόλις πιει έναν δυνατό καφέ. Kανείς δεν σκέφτεται τις παρενέργειες, μαζί και την πιθανότητα εθισμού. 

Οπότε; Πώς μπορεί να βοηθήσει η νέα τεχνολογία τον συντονισμό του εγκεφάλου με τους ρυθμούς του σήμερα; Οι φαρμακοβιομηχανίες δεν θα παραδώσουν έτσι εύκολα τα όπλα. Ενα χάπι που δυναμώνει στα αλήθεια την απόδοση του ανθρώπινου εγκεφάλου θα γινόταν αυτομάτως μπλοκμπάστερ. Τα επιστημονικά μπλογκ αναμεταδίδουν κάθε τόσο ειδήσεις για θαυματουργά φάρμακα υψηλού IQ που για την ώρα έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία μόνο σε αρουραίους.

Πειραματόζωα λοιπόν. Η εκπαίδευση του μυαλού είναι πολύ πιο σύνθετη από ότι θέλουμε να πιστεύουμε. Και σίγουρα δεν θα αλλάξει τίποτα αν ξημεροβραδιαζόμαστε μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης ή του υπολογιστή για να εξασκηθούμε σε mind games. Το πολύ-πολύ να αποβλακωθούμε τελείως. Θα πρέπει μάλλον να αντισταθούμε στις ιστοσελίδες που υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα. Πάλι καλά που δεν έχουμε φτάσει στο σημείο να πληρώνουμε εγγραφή στο γυμναστήριο εγκεφάλου της γειτονιάς, όπως συμβαίνει ήδη στην Αμερική. Θέλετε να σκέφτεστε πιο γρήγορα και έξυπνα; Με 5000 δολάρια τον χρόνο θα γίνει κι αυτό. Στην πρώτη δοκιμή, ένα εγκεφαλικό viagra δώρο… Eγώ πάλι, θα προτιμήσω να παίξω σκάκι. 

Η Evi (Grintela) στη Χώρα των Θαυμάτων φοράει shirt dress και κάπα

Private invitation for Christmas tea, cookies and small luxuries. Η πρόσκληση για το atelier της Eύης Καρατζά ή μάλλον της Εύης Γκριντέλα αποκάλυπτε ακριβώς όσα χρειαζόταν. Βρεθήκαμε από νωρίς, την Τρίτη, στο κέντρο της Αθήνας, στο Κολωνάκι, άνθρωποι που έχουμε συνεργαστεί, συναντηθεί, διασταυρωθεί, στα περιοδικά, στις καλές εποχές των γυναικείων, ελληνικών περιοδικών, για να δούμε τον χώρο που δημιουργεί σήμερα η Εύη, μια γυναίκα που έχει ταυτίσει το όνομα της με τη μόδα, πασπαλισμένο αυτή τη φορά, με ζάχαρη άχνη (στο υπέροχα στρωμένο χριστουγεννιάτικο τραπέζι), άρωμα ταξιδιού (λεπτομέρειες στους τοίχους, στα ράφια και παντού) και βιωματικό στυλ. Τι σημαίνει αυτό;

Ρούχα που τα βλέπεις να τα φοράει η Εύη, όπως η ολόσωμη, άνετη μαύρη, πολυχρηστική φόρμα που φορούσε για να μας υποδεχτεί πάντα με το χαμόγελο και τη θετική της ενέργεια, ένα κομμάτι που δεν θέλεις να βγάλεις από πάνω σου, μπορείς να το φοράς όπου κι αν βρίσκεσαι. Μου άρεσαν όλα τα shirt dresses, μονόχρωμα και μη. Δοκίμασα μαύρα φορέματα με κουμπάκια μέχρι πάνω και ένιωσα υπέροχα, διαφορετική, σχεδόν καινούργια.

Μια exclusive holiday collection με αγαπημένες ιδέες για τα Χριστούγεννα. Kόκκινο; Ούτε για αστείο. Μαύρο, λευκό, υποτονικές αποχρώσεις, τα γιορτινά χρώματα τα κρατάμε μέσα μας. 

Ξεχώρισα όλα τα λευκά στις κρεμάστρες, λευκές πουκαμίσες που φωτίζουν όλες τις γυναίκες, ανεξαρτήτου ηλικίας και σωματότυπου, σκέφτηκα πόσο ωραίο δώρο είναι όλες οι κουβέρτες/πόντσο/ριχτάρια/κάπες, πάνω από όλα, που μας προφυλάσσουν από το κρύο, τυλίγουν το σώμα μας με αγάπη, πρωταγωνίστησαν στη διεθνή πασαρέλα για το χειμώνα του 2015, από τον οίκο Βurberry (με το μονόγραμμα των μοντέλων) μέχρι τους Dolce&Gabbana και τη δική τους ανάγνωση σε αγαπημένα παραμύθια, όπως Κοκκινοσκουφίτσα και Χιονάτη.

Ποιός Burberry; Ψηφίζουμε made in Greece, Evi Grintela, Τhe Shirt Dress, μόδα στη μόδα, καλοκαίρι μέσα στον χειμώνα, μόδα χωρίς σεζόν. The End. And they (we) lived happily ever after. 

Γίνε κι εσύ χορτοφάγος, μπορείς… Μπορούμε;

Η φωτογραφία που μου τράβηξε την προσοχή ήταν ένα συνηθισμένο καφάσι με φρούτα. Συγκεκριμένα, μήλα. Ο τίτλος όμως ήταν εκείνος που με έβαλε σε σκέψεις στο ξένο περιοδικό που ξεφύλλιζα. «Αυτός είναι ο (νέος) τρόπος των χορτοφάγων».

Η μητέρα μου είναι χορτοφάγος εδώ και 20 χρόνια περίπου (από την αγάπη της για τα ζώα) και ξέρω από πρώτο χέρι πόσο δύσκολο είναι να ζεις στην Ελλάδα ως χορτοφάγος, να σε καλούν σε τραπέζια, να τρως εκτός σπιτιού, να ταξιδεύεις με αεροπλάνο, να δοκιμάζεις καθημερινά τις αντιδράσεις και τα σχόλια γνωστών και αγνώστων.

Είναι, λοιπόν, εντυπωσιακό πως η χορτοφαγία ξαναγίνεται μόδα, τουλάχιστον στην Ιταλία, την Αγγλία, την Αμερική, με ένθερμους υποστηρικτές νέους σταρ που έχουν τον τρόπο και να διαδώσουν την αγάπη τους για ένα διαφορετικό είδος διατροφής και να περάσουν τα μηνύματα που πρέπει.

Μόδα που συνόδευσε με υπερβολή τη δεκαετία του 70, για να αποτελέσει, λίγο μετά, είδος προς εξαφάνιση. Και σήμερα, στην Ελλάδα, ίσως και πολυτέλεια.

Αλλά μήπως ακριβώς τώρα είναι η στιγμή για να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας για τον τρόπο που ζούμε και καταναλώνουμε; Ή τουλάχιστον να το προσπαθήσουμε, ενισχύοντας μικρούς παραγωγούς, ατομικές προσπάθειες, πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα, στις σουβλασερί του ενός ευρώ;

Χωρίς, φυσικά, να φτάσουμε στο άλλο άκρο. Στο Χόλιγουντ, οι ηθοποιοί ταΐζουν ακόμη και τα κατοικίδιά τους με χορτοφαγικά μπέργκερ, φορούν αξεσουάρ που μιμούνται το δέρμα, βάφονται με καλλυντικά που δεν έχουν δοκιμαστεί σε ζώα, παντρεύονται με τον «πράσινο» τρόπο, όποιος κι αν είναι αυτός.

Είναι όμορφο να μαθαίνεις, όμως, ότι η Νάταλι Πόρτμαν είναι χορτοφάγος και άλλαξε τη διατροφή της μόνο στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της. Είχε διαβάσει το βιβλίο-μύθο «Eating Animals» του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ (που έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μελάνι). Η Αλάνις Μορισέτ το δηλώνει και στη μουσική της. Η Αλίσια Σίλβερστοουν, παλιά στάρλετ, έγραψε και βιβλίο συνταγών με τίτλο «The Kind Diet» ή σε ελεύθερη απόδοση, «Η Ευγενής Δίαιτα».

Γιατί αυτό είναι τελικά που μας λείπει. Η ευγένεια. Ακόμη και στον τρόπο που τρώμε. Κι αν η αυστηρή χορτοφαγία αποκλείει ακόμη και γαλακτοκομικά, αβγά και μέλι, μπορούμε να δοκιμάσουμε τη φρουτοφαγία. Ή τη γυρο-φαγία. Χωρίς τζατζίκι.

Mέριμνα στο Ζάππειο: «Οne man's trash, is another man's treasure»

Παρασκευοσαββατοκύριακο στο Ζάππειο. Την πρώτη φορά δεν είχα λάβει πρόσκληση για το χριστουγεννιάτικο bazaar της Μέριμνας (Εταιρεία για τη Φροντίδα Παιδιών και Οικογενειών στην Αρρώστια και τον Θάνατο), που ετοίμασαν οι Φίλοι της Μέριμνας, ευτυχώς όμως είχαν φροντίσει να με ενημερώσουν καλοί φίλοι.

Μου αρέσει να πηγαίνω σε μπαζάρ, φιλανθρωπικά και μη, αν και τις περισσότερες φορές οι πάγκοι είναι ανέμπνευστοι. Είχα φανταστεί στολίδια, μαρμελάδες, διακοσμητικά, ίσως και λαχνούς. Όχι κυνήγι χαμένου θησαυρού.

Όσοι δεν ήρθαν, μετρούν ημέρες μέχρι το επόμενο μπαζάρ της Μέριμνας. Τι μπορούσε να βρει κανείς; Από γλυκά και παιχνίδια μέχρι κομπολόγια, πολύτιμα αξεσουάρ, συλλεκτικά ρούχα, ζώνες, γούνες, φωτογραφικές μηχανές, γκάτζετ, πορτοφόλια, βιβλία, vintage φορέματα σε ράγες, αυθεντικά παλτό άλλης εποχής, σακάκια, φούστες, πουκάμισα, με αναγνωρίσιμες υπογραφές, θεατρικά καπέλα, σαν από βεστιάριο.

Θυμάμαι την έκφραση «one man's trash, is another man's treasure». Μόνο που στην περίπτωσή μας μόνο σκουπίδια δεν υπήρχαν. Στο ασπρόμαυρο δάπεδο, συνωστισμός, τίποτα όμως δεν ενοχλεί όταν υπάρχει στόχος. Φιλανθρωπία με άλλοθι. Να μην ενισχύσουμε τον καλό σκοπό;

Η αίθουσα θυμίζει κλειστή, υπαίθρια αγορά, έχει κάτι από το Πορτομπέλο του Λονδίνου. Καλοντυμένες κυρίες αλλά και κύριοι, οικογένειες, παιδιά, Ελληνες και αλλοδαποί... Δύο χαμογελαστές κυρίες εκτελούσαν χρέη ταμία. Λίγο μετά, μπορούσε να ανακαλύψει κανείς μεταχειρισμένα και ολοκαίνουρια αξεσουάρ και ρούχα, δημοφιλών οίκων, ιστορικών, σε χαμηλές τιμές. 

Η επίγευση; Αυτή ήταν η άλλη Ελλάδα, ένα κέντρο μνήμης - μέριμνας στο Ζάππειο. Ίσως γιατί είχα πάει προκατειλημμένη από μπαζάρ άλλων εποχών που οργάνωναν κυρίες της «καθώς πρέπει» φιλανθρωπίας. Η εικόνα αυτή τη φορά δεν θα μπορούσε να διαφέρει από την πικρή, οργισμένη καθημερινότητα· και όμως την ξεπέρασε. Διάβαζες στις κινήσεις τη διάχυτη διάθεση προσφοράς από όλους.

Η μεγαλοαστική προέλευση, εμφανής. Εμφανέστερη όμως η συγκίνηση, η προαίρεση, ένας φωτογραφικός αλτρουισμός που λείπει. Στο Δέντρο της Αγάπης και της Μέριμνας γράφτηκαν ευχές. Και ήταν οι μόνες που δεν ήταν προς πώληση.

* Σε επόμενο post θα φωτογραφίσω τι αγόρασα… Έξι ζευγάρια παπούτσια, ένα σουέντ παντελόνι, ένα φουλάρι με πονπόν, τρία βραχιόλια, ένα δαντελωτό τοπ και κάτι παιδικά ρούχα. Α και στολές...

O Jean-Paul Gaultier φεύγει, ο John Galliano έρχεται...

Τα όμορφα σπίτια, όμορφα διακοσμούνται. Ή μήπως όχι;

Όλα είναι θέμα αισθητικής. Στη δεκαετία του 70 τα σπίτια στην Ελλάδα είχαν ψυχεδελικές κουρτίνες, αντίκες, καθρέφτες. Στη δεκαετία του 80 προστέθηκαν φλοκάτες, χρυσές κορνίζες, έπιπλα τηλεόρασης σε κάθε δωμάτιο. Στη δεκαετία του 90 και μετά, με τις εισαγόμενες αλυσίδες επίπλων και αντικειμένων ντιζάιν, όλα άλλαξαν. Έγιναν (ξανά) της μόδας τα ξύλινα έπιπλα και οι χάρτινες λάμπες. Σχεδόν μίας χρήσης.

Στην εποχή του Habitat πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα, που έπρεπε να φορέσεις τα... καλά σου για να πας το Σάββατο -όπως συνέβαινε αντίστοιχα στην Αγγλία στα sixties-, γνωρίζοντας ότι θα ήταν σημείο συνάντησης, τα σπίτια άρχισαν να μοιάζουν μεταξύ τους. Η ίδια ομπρέλα στη βεράντα ή στον κήπο, το ίδιο φωτιζόμενο σκαμπό, παρόμοια χνουδωτά στολίδια στο χριστουγεννιάτικο δέντρο, ίδια σεντόνια και τραπεζομάντιλα. Και μετά, ήρθε η εποχή του ΙΚΕΑ, όπου όλα πια ήταν εύκολα. Η λογική «φτιάξ' το μόνος σου» και άλλαξέ το όσο συχνά θες μάς πηγαίνει πολύ σαν λαός.

Και στην Ελλάδα; Με την παγκοσμιοποίηση, σημασία δεν έχει τι γράφει η σακούλα ή το πακέτο. Με τόση ομοιομορφία, ίδιο χτένισμα, ίδιες τσάντες, ίδια παπούτσια, ίδιο κώδικα ντυσίματος, καλά θα κάνουμε να διαφοροποιούμε τουλάχιστον τα σπίτια που φτιάχνουμε.

Ναι, το χειροποίητο είναι πάντα πιο καλό. Ειδικά αν έχεις σχεδιάσει μόνος σου αυτό που θέλεις, το γραφείο σου, το κρεβάτι, ένα παραβάν, έστω την πολυθρόνα σου, τότε η ικανοποίηση είναι ακόμη μεγαλύτερη. Και φυσικά, υπάρχουν και όλες οι άλλες εταιρίες, ελληνικές (κυρίως), ευρωπαϊκές, αμερικανικές...

Η επανάσταση έχει, όμως, ήδη γίνει. Με το Habitat ο Τέρενς Κόνραν πούλησε ντιζάιν υψηλής ποιότητας σε προσιτές τιμές. Και τώρα για να αντέξει τον ανταγωνισμό η εταιρία που έχει αλλάξει πλέον χέρια θα χρειαστεί να επενδύσει σε εγχώρια ταλέντα, ντιζάινερ αγνώστους, με όραμα. Μήπως βρούμε και κανένα νέο φωτιστικό οριγκάμι…Από τους Έλληνες Terence Conran. 

Η τηλεόραση, οι δίαιτες, οι εγκυμοσύνες, και οι ειδήσεις σε όλες τις αποχρώσεις…

Η φίλη μου, η Α., δεν έχει τηλεόραση. Εδώ και χρόνια έχει επιλέξει να μην έχει στο σπίτι της τηλεοπτική συσκευή. Η αδερφή μου, επίσης. Πρόσφατα αγόρασε μία, αλλά δεν την ανοίγει ποτέ, νομίζω ότι δεν ξέρει καν πως λειτουργεί. Όταν ζούσαμε στο ίδιο σπίτι, φυσικά και έβλεπε. Σειρές και ταινίες αυστηρά, ποτέ κουτσομπολιά, ούτε για αστείο ειδήσεις όλων των χρωμάτων, πρωινά, μεσημεριανά, απογευματινά...

Και δεν είναι η μόνη. Φίλοι με δύο παιδιά έχουν επιλέξει να ανοίγουν μόνο το λάπτοπ αντί για ηρεμιστικό στο κρεβάτι, με ταινία της επιλογής τους ή τον προτζέκτορα στα πάρτι των παιδιών για να παρακολουθήσουν φιλμ με ποπκόρν και πίτσα. Σε παρέες γνωστών, που ανοίγουν «κλασικές» συζητήσεις του τύπου η AGB, το Dancing, ο Λάκης, η Ελεονώρα, η Ζέτα, η Φαίη και ο Γιώργος, ο Μάρκος, ή είναι αναγκασμένοι να αλλάξουν θέμα, ή να αλλάξουν παρέες.

Τι ευτυχία. Να μην ασχολείσαι με τη δίαιτα του Γιώργου, τα σενάρια για την εγκυμοσύνη της Ελένης. Μενεγάκη εννοείται. Εγκυμοσύνες, μεταγραφές, παρεξηγήσεις, τηλεθέαση, απόνερα. 

Εχω δεν μπορώ να ζήσω χωρίς τηλεόραση. Την ανοίγω καθημερινά, κολλάω, χαζεύω, έχω άποψη, το ζάπινγκ μου είναι μάλλον εκνευριστικό. Βαρέθηκα όμως να βρίσκουμε κάθε σεζόν, μια κοπέλα-μπιμπελό, έναν χωρισμό, έναν μαϊντανό-παραθυράκια. Να τους πετυχαίνεις παντού. Και να μαθαίνεις τόσα που κι εσύ ακόμη δεν αντέχεις...

Τoo much information? Κάπως έτσι. Σας ενδιαφέρουν οι φήμες χωρισμού; Οι καβγάδες με θαυμάστριες; Oι καθημερινές στιγμές με τα παιδιά τους; Θέλετε να μάθετε τι οφείλει να κάνει ένας παρουσιαστής όταν …κατρακυλούν τα νούμερα; Τι είναι η μάχη της AGB; Ποια εκπομπή κόβεται; Ε τότε, συγχαρητήρια για την εκπομπή σας. Σας παρακολουθεί όλη η Ελλάδα...

Το Facebook και οι ζωές των άλλων...

Το Facebook θέλει προσοχή. Μπορείς να εκτεθείς σε δευτερόλεπτα. Αν έχεις αντισταθεί, και δεν είσαι μέλος (ακόμη), είσαι προφυλαγμένος. Διαφορετικά, είναι απίστευτο σε τι περιπέτειες μπορείς να βρεθείς και -το χειρότερο- να μην το καταλάβεις καν. Και δεν εννοώ ότι μπορείς να απολυθείς εξαιτίας του (όπως έχει συμβεί με όσους προφασίστηκαν ασθένεια ενώ ήταν online), να προδοθούν οι άπιστοι, να σε εξαπατήσουν με πλασματικά προφίλ, να κλαπούν προσωπικά δεδομένα...

Καθημερινά, ανά δευτερόλεπτο, οι χρήστες ανανεώνουν το στάτους τους, με μια ιδέα, ένα βίντεο, μια φωτογραφία... Άνθρωποι που νόμιζες ότι γνώριζες εκτίθενται με φράσεις όπως «solarium kai ton xeimona»- πάντα σε greeklish γιατί είμαστε international και είναι μάλλον πιο chic να μιλάμε μισά ελληνικά, misa agglika- και μουσική υπόκρουση λάιβ από τα μπουζούκια.

Ενας «φίλος» ακούει Τσαϊκόφσκι και άλλος μοιράζεται link για τσίζμπεργκερ. Το πιο αστείο είναι η φιλαρέσκεια. Πολλοί μας ενημερώνουν για το πού βρίσκονται με κάθε λεπτομέρεια. Τόσος ναρκισισμός και τόσος χαμένος χρόνος... Και όταν σε κάνουν tag με αφορμή κάποια κοινή φωτογραφία, τρέμεις γι' αυτό που θα αντικρίσεις. Να μην ξεχάσω και τα requests των «φίλων», ανθρώπων που δεν έχεις συναντήσει ποτέ στη ζωή σου. Και ανορθογραφίες, υπερβολές, ρήσεις. λαϊκισμοί. 

Οι ζωές των άλλων. Δεν χρειάζεται να ανακοινώνει κανείς αν χώρισε, με ποιον τα έφτιαξε, να βγάζει ντουντούκα. Τώρα όμως επικοινωνούμε για τα πάντα. Με κινητά, SMS, email, Twitter... Λογοδιάρροια με μηδέν περιεχόμενο για εθισμένους και ηδονοβλεψίες. Ένας είναι φαν του fondue και άλλος του Φελίνι. Οι πιο ανασφαλείς φωνάζουν «προσέξτε με», να νιώσω έστω και εικονικά, σημαντικός. Comment (για σχόλια). Like (για γλείψιμο). Poke (για φλερτ). ΄Η μήπως Puke;

Παρουσιάσεις βιβλίων, δωρεάν καναπεδάκια και …μπεστ-σέλερ

Αν βρεθείς έστω και μία φορά σε παρουσίαση βιβλίου, λογοτεχνική βραδιά, εκδήλωση με ελεύθερη είσοδο, δεν χρειάζεται να πας σε άλλη. Είναι μία από τα ίδια. Και μπορεί να μην είμαι τυπικό δείγμα του κοινού των βιβλιοπαρουσιάσεων, αλλά μπορώ να σκεφτώ εκατοντάδες πράγματα που θα προτιμούσα να κάνω από το να θυσιάσω το απόγευμά μου για να γίνω θεατής-ακροατής-groupie ενός συγγραφέα ή τριών ανθρώπων που έχουν προσκληθεί να μιλήσουν για ένα θέμα και είναι διαρκώς εκτός θέματος, γιατί μιλούν μόνο για τον εαυτό τους.

Αλλά αυτό είναι το θέμα. Ο εγωκεντρισμός. Ο ναρκισσισμός. Η περιαυτολογία. Η φλυαρία. Η ανία. Θα μιλήσω από προσωπική εμπειρία. Η πρόσκληση για την εκδήλωση είναι προκαθορισμένη. Ξεκινάει πάντα με 20λεπτη (τουλάχιστον) καθυστέρηση. Στο κοινό, διακρίνεις τους «θαμώνες», όσους δεν χάνουν παρουσίαση για παρουσίαση, κυρίως για τα δωρεάν καναπεδάκια και τα αναψυκτικά (αν και αυτά ακόμη έχουν κοπεί), τους φίλους και συγγενείς (ας υπάρχουν για ασφάλεια), τους «συναδέλφους» (ποιητές, συγγραφείς, διανοούμενους που αργά ή γρήγορα θα πάρουν το μικρόφωνο στα χέρια τους).

Κι εμείς τι φταίμε; Για παραπάνω από μία ώρα, ακούμε υπερβολές για ένα βιβλίο που αν επιθυμούσαμε θα είχαμε ήδη αγοράσει. Υπάρχουν περιπτώσεις -σε βραδιές - μαραθώνιες υπερπαραγωγές- που καλούνται ακόμη και πέντε πρόσωπα, από διαφορετικούς χώρους, να «πουλήσουν»  το πόνημα, το αριστούργημα, το βιβλίο που θα αλλάξει τη ζωή μας.

Τι κρίμα που δεν είναι έτσι. Και αντ' αυτού, η ώρα δεν λέει να περάσει με τίποτα, εκεί που νομίζεις ότι θα έρθει η λύτρωση, εμφανίζεται ο ηθοποιός-κράχτης να διαβάσει αποσπάσματα για να υπάρχει και μια θεατρική νότα. Αν είναι και αναγνωρίσιμο τηλεοπτικό πρόσωπο, ακόμη καλύτερα. Πάμε για μπεστ σέλερ.

Σκηνοθέτες, πολιτικοί, κριτικοί λογοτεχνίας, δημοσιογράφοι, συντονίζουν, διαφημίζουν, εκθειάζουν, διαβάζουν, τραγουδούν, τα κάνουν όλα και συμφέρουν. Δεν αμείβονται. Ή τουλάχιστον έτσι νομίζουμε. Αλλά κι εμείς. Οι υποψήφιοι αναγνώστες. Δεν πληρωνόμαστε ούτε για τον κόπο μας ούτε για τον χαμένο χρόνο, που δεν αναπληρώνεται με τίποτα. Ούτε με όλα τα καναπεδάκια του κόσμου...

H νέα βιομηχανία της ρόκας-παρμαζάνας

Αν δεν ξέρεις να μαγειρεύεις, δεν έχεις ταλέντο ούτε υπομονή στην κουζίνα, από λαιμαργία κυρίως, ψάχνεις κυρίως για ένα άλλοθι να σε περιποιούνται οι άλλοι, τότε οι ταινίες και οι εκπομπές μαγειρικής, τα βιβλία, οι εκδόσεις και τα υπερθεάματα με θέμα την κουζίνα δεν σου προσφέρουν και πολλά, αφού σου δείχνουν εικόνες που δεν μπορείς να αναπαραγάγεις.

Και ξαφνικά η ελληνική τηλεόραση γέμισε επαγγελματίες σεφ που κόβουν ραπανάκια στο λεπτό, στήνουν συνταγές υπερπαραγωγές σαν τον Γκαστόν στον «Ρατατούη», γίνονται θεοί και ήρωες μαζί, με διαγωνιζόμενους που ονειρεύονται να αποκτήσουν πολλά αστεράκια Μichelin ή έστω το χρηματικό έπαθλο.

Κι εμείς; Οι τηλεθεατές παραληρούν, ανοιγοκλείνουν αμήχανα εναλλάξ ψυγείο και φούρνο, οι νοικοκυρές βγάζουν το άχτι τους στην κουζίνα, πιστεύοντας ότι χαραμίζονται τόσα χρόνια κάτω από τον απορροφητήρα και οι άνδρες που ξέρουν να μαγειρεύουν έχουν πάντα κάτι να πουν για το αλάτι, το πιπέρι, τη... μαγιονέζα.

Όλα τα τηλεοπτικά κανάλια έχουν στο πρόγραμμά τους πλέον τουλάχιστον μία ανάλογη εκπομπή με ή χωρίς στοιχεία ριάλιτι, και εναλλακτικά μενού για άμεση εκτέλεση. Αν ισχύει τελικά ότι λόγω της οικονομικής κρίσης ο κόσμος έχει κλειστεί στο σπίτι και μαγειρεύει για να ξεχάσει, τότε ναι, το φαγητό έγινε μόδα, απέκτησε στυλ, εχθρούς και φίλους, groupies.

Μόνο που με τόσους σεφ τριγύρω, καταξιωμένους, υποψήφιους, wannabe, κινδυνεύουμε να πάθουμε ό,τι πάθαμε και με τη ρόκα-παρμεζάνα και το μπαλσάμικο. Υπερβολική δόση. Μέχρι να μάθουμε να μαγειρεύουμε σούσι ντολμαδάκια και τραχανά ταρτάρ, μπορούμε τουλάχιστον να θυμηθούμε τον Τζέιμι Ολιβερ ή να ονειρευτούμε πως θα βρεθεί μια Ελληνίδα Nigella Lawson, γνωστή και ως «queen of pornfood». Γιατί με τόσα ριάλιτι για γιουβαρλάκια, μόνο το πορνό μας έλειπε.

Όταν το πρωτόλαδο «εκτίθεται» σε γκαλερί σαν υγρό χρυσάφι...

Η ίδια εικόνα κάθε χρόνο. Μια λιτή γιορτή της ελληνικής γης μέσα σε μια γκαλερί, γεύση και τέχνη, στην γκαλερί Bernier-Eliades, στον πεζόδρομο της οδού Επταχάλκου, δύο λεπτά με τα πόδια από τον σταθμό του Ηλεκτρικού στο Θησείο. Και τι ωραία βόλτα, μέσα κι έξω.

Τι άλλαξε αυτή τη φορά, την Κυριακή από τις 12 το μεσημέρι μέχρι το απόγευμα, στη Γιορτή του Πρωτόλαδου στο κέντρο της πόλης; Ευτυχώς όχι πολλά. Η γεύση παρέμεινε η ίδια, αν και τώρα, ίσως έχουμε περισσότερο ανάγκη από ποτέ, να θυμηθούμε αυθεντικές εικόνες, αποχρώσεις, μυρωδιές.

Με αγάπη από τη Χαλκιδική. Και δύναμη από την εταιρεία Στατήρ. Γευσιγνωσία χωρίς ετικέτες.Φανταστείτε ξύλινα τραπέζια, στημένα σε διαφορετικά σημεία της γκαλερί, με τις ίδιες «εμμονές» αυστηρά σε γήινες αποχρώσεις: ελιές Καλαμών, πράσινες ή τσακιστές, αφρός ελιάς, λεπτοφτιαγμένα ντολμαδάκια (που ευτυχώς για όλους ανανεωνόνταν στην πιατέλα), απίστευτες σταφίδες παιδικών χρόνων (βιολογικές από την Κρήτη), πρωτόλαδο σε μικρά μπολ, σαν υγρό χρυσάφι, παξιμάδια, κριτσίνια, ζυμωτό μαύρο ψωμί, γαλέτες, παξιμάδια, όλα νόστιμα, όλα ελληνικά, όλα βάλσαμο για την ψυχή και τη μνήμη.

Συναντηθήκαμε φίλοι και γνωστοί. Γίναμε μια μεγάλη παρέα. Στο μικρό κηπάκι πίσω, βρέθηκαν οι καπνιστές. Με στεριανή τσιπούρα από τα Κύθηρα...

Τα προϊόντα του ελαιώνα και του ελαιοτριβείου τιμήθηκαν και με το παραπάνω. Τσακιστές πράσινες ελιές, αλμάδες Χαλκιδικής, πάστα αλμάδας. Απόδειξη ότι η Ελλάδα παράγει και μπορεί να εξάγει.

Φεύγοντας, η πράσινη οικολογική σακούλα με την ένδειξη «Το πρωτόλαδο της χρονιάς» και τις αγορές της ημέρας ήταν μάλλον βαριά. Τενεκεδάκι τριών λίτρων με πρωτόλαδο (υπήρχε και λίτρο σε γυάλινο μπουκάλι), αμπελόφυλλα σουλτανίνας, αφρός ελιάς, ελιές Καλαμών σε διάφανη συσκευασία. Υπήρχε και ένα γκουρμέ βαζάκι με ελιές Καλαμών, λεμόνι και κόλιανδρο. Πώς τον είπαμε τον καλλιτέχνη;

Η Lady Gaga, η Katy Perry, πολλές περούκες και μία …λεκάνη τουαλέτας

Προσπαθώ να φανταστώ πώς θα μοιάζει η Lady Gaga όταν ξυπνάει το πρωί και μπαίνει στο μπάνιο για να πλύνει το πρόσωπό της και τα δόντια της. Δεν θα ήθελα να δω από πολύ κοντά τον Marilyn Manson, ειδικά εντελώς αμακιγιάριστο, και με τρομάζει η ίδια σκέψη όταν σκέφτομαι αρκετούς καλλιτέχνες της εποχής, άνδρες και γυναίκες, όταν προσπαθώ να πατήσω pause στο βιντεοκλίπ που παρακολουθώ για να τους απομονώσω, χωρίς το εντουράζ των προσωπικών ενδυματολόγων, μακιγιέρ, κομμωτών, μασέρ, πλαστικών χειρουργών, διατροφολόγων, αστρολόγων... Ή μήπως η μουσική έχει γίνει αποκλειστικά εικόνα;

Είναι η στιγμή που αναρωτιέσαι αν η Lady Gaga είναι καλλιτέχνις. Ξέρει να παίζει πιάνο, να γράφει τραγούδια, είναι εντυπωσιακή στη σκηνή και στα εξώφυλλα με τις περούκες, τις βλεφαρίδες, τα κοστούμια-αρχιτεκτονήματα, τα μουσειακά αξεσουάρ. Σίγουρα όταν σκέφτεσαι τη σούπερ σταρ που λεγόταν κάποτε Στέφανι Τζερμανότα, η μουσική δεν είναι το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό. Αλλά κατόρθωσε με τα προκλητικά βίντεο, τις τρελές συναυλίες, το φόρεμα από ωμό κρέας, να γίνει διάσημη, να πουλάει τρελά, να θεωρείται ίνδαλμα της εποχής. Μύθος.

Ή Τέρας της Δόξας. Ετσι την αποκαλούν. Εκείνη αδιαφορεί. Ξέρει πως κάθε γενιά έχει τον καλλιτέχνη που της αξίζει. Τώρα μπορείς να ανεβάσεις ένα βίντεο και να γίνεις γνωστός. Σήμερα όλοι περιμένουν ότι η επιτυχία (δηλαδή χρήματα και αναγνωρισιμότητα) μπορεί να έρθει μέσα σε μία νύχτα, είτε επειδή κάποιος ανακάλυψε το βίντεό σου στο youtube είτε επειδή εμφανίστηκες σε κάποιο σόου ριάλιτι.

Η Ke$ha (γραμμένο έτσι ακριβώς) αγαπά το γκλίτερ και είναι εμπνευσμένη από το «Mad Max». Η Νίκι Μινάι παίζει με τις περούκες της για να ανανεώσει το ενδιαφέρον των θαυμαστών της. Η Κέιτι Πέρι αλλάζει χρώμα μαλλιών για να το συνδυάσει με το κοστούμι της. Σε συναυλία της έβγαλε σαντιγί από τον κωνικό στηθόδεσμό της... Κι εκεί που νομίζεις ότι τα έχεις δει όλα, βλέπεις κάτι ακόμη που σου κεντρίζει την προσοχή. Σαν ξαφνικά να ξεχάσαμε την καθαρόαιμη μουσική και το μόνο που μας τραβάει είναι η εξτραβαγκάντζα. Οι νεότερες γενιές αποθεώνουν κατασκευασμένα ρομπότ, τέλεια φτιαγμένα, που ανοιγοκλείνουν το στόμα τους και έχουν εκατομμύρια φαν. Αλλά και στη δεκαετία του 40 ή του 50 και την περίοδο του ροκ'εν'ρολ, η έννοια του περφόρμερ είχε να κάνει με μια ολοκληρωμένη εμπειρία.

Ακόμη και οι Μπιτλς ανέβαζαν την ένταση, έσπαγαν τη σκηνή, ενώ υπάρχει και στιγμιότυπο με τον Τζον Λένον με εσώρουχο, σε συναυλία, να φοράει το κάθισμα της τουαλέτας σαν κολάρο… Η Μαντόνα δεν σταμάτησε ποτέ να προκαλεί. Και οι Λεντ Ζέπελιν, οι Ρόλινγκ Στόουνς, ο Ελβις Πρίσλεϊ, ο Αλις Κούπερ, ο Ιγκι Ποπ, ο Ντέιβιντ Μπάουι, οι Κiss προκαλούσαν. Οι Who έσπαγαν τα μουσικά τους όργανα. Ο Τζίμι Χέντριξ, το 1967, έκαψε την κιθάρα του.

Η ψυχαγωγία είναι τέχνη. Και η τέχνη συχνά προκαλεί... Το ερώτημα είναι αν υπάρχει κάποιο όριο. Και αν ναι, πού τραβάς τη γραμμή. Από τη δεκαετία του 80 και μετά, με το ΜΤV και τον μαραθώνιο των βiντεοκλίπ αλλά και σήμερα με την αμεσότητα του youtube, όλα έχουν να κάνουν με τη στυλιζαρισμένη εικόνα. Και είναι η στιγμή που οι κριτικοί λένε πως η ποπ μουσική δεν είναι τόσο αυθεντική όσο η ροκ. Η προκατάληψη -και τα κλισέ- είναι στο πρόγραμμα. Γιατί θα πρέπει απαραίτητα η ροκ να είναι «σοβαρή» και να τα σπάει και οι εκπρόσωποι της ποπ να στήνουν ένα υπερθέαμα με ημερομηνία λήξης;

Πρέπει να ήταν ο Λούις Αρμστρονγκ ή ο Ντιουκ Ελινγκτον που είχε πει: «Υπάρχουν δύο είδη μουσικής: η καλή και η κακή». Γιατί άλλοι πάλι λατρεύουν τα σόου. Σε μια συναυλία, θέλουν μόνο να περάσουν καλά. Όσοι έχουν δει τη Lady Gaga λάιβ -κι εγώ ανάμεσα σε αυτούς- μιλούν για την ενέργειά της. Δεν θα έλεγα όχι να είχα δει τους Flaming Lips ζωντανά να στήνουν αβανγκάρντ οπτικά εφέ, με μπαλόνια που χορεύουν, μια πελώρια «διαστημική φούσκα», με τον τραγουδιστή Γουέιν Κόιν μέσα, να περπατά πάνω στο κοινό.

Οι εποχές άλλαξαν. Παλαιότερα χρειαζόσουν τη δισκογραφική εταιρία. Να πας στο στούντιο ηχογράφησης. Να ακουστείς στο ραδιόφωνο. Να είσαι στα δισκοπωλεία. Και τώρα με την τεχνολογία, η μουσική καταναλώνεται απευθείας. Σήμερα μια μπάντα είναι μια επωνυμία. Πουλάει μουσική, πουλάει μια εικόνα, πολλά πράγματα. Θα έρθει η εποχή που η Lady Gaga δεν θα μπορεί να φορέσει το φόρεμα με το κρέας. Αλλά όταν καθήσει στο πιάνο, χωρίς κανένα τρελό καπέλο, τότε και πάλι θα σοκάρει. Για διαφορετικούς λόγους αυτή τη φορά.

Η κυρία ρωτάει αν θα μπορούσε να μην καπνίσει...

Αν είστε καπνιστής, δεν θα το έχετε παρατηρήσει. Αν δεν έχετε καπνίσει ποτέ (όπως εγώ), αποκλείεται να μην το έχετε προσέξει. Όλοι καπνίζουν παντού. Σε μπαρ, εστιατόρια, γραφεία, τράπεζες, ξενοδοχεία, μουσεία, παιδότοπους, γκαλερί, στο ταξί, στο λεωφορείο. Έξω, μέσα, όλοι μαζί, με πάθος. Και καμία ενοχή.

Σαν να μην πέρασε μια μέρα, σαν να μην άλλαξε τίποτα. Ποιος νόμος; Ποια 1η Ιουλίου; Ποιάς χρονιάς; Ποια απαγόρευση; Μετά το «δεν πληρώνω», «θα καπνίζω». Μπράβο παιδιά.

Κι εγώ που δεν θέλω να «καπνίζω» και να την πληρώνω; Ας αφήσουμε τα κλισέ. Γιατί οι ξένοι μπορούν και τηρούν τους νόμους κι εμείς δεν μπορούμε ούτε αυτό να δαμάσουμε; Τις αδυναμίες και τις εμμονές μας; Αλλά, αλήθεια, δεν θα ήταν ένα τεστ του σύγχρονου Ελληνα, που μιζεριάζει, κλαίγεται, κατεβάζει ρολά, υπομένει τη μοίρα του, πετάει το μπαλάκι της κρίσης στον απέναντι ή τον διπλανό του, ρουφάει μια τζούρα και χαλαρώνει, να φρoντίσει, έστω τώρα, την προσωπική του υγεία και των γύρω του και κυρίως να υπακούσει σε ένα διεθνές, αδιαπραγμάτευτο όχι;

Δεν καταλαβαίνω γιατί οι καπνιστές μιλούν για έλλειψη ελευθερίας και όχι για έλλειψη πολιτισμού. Eίχα πάει πρόσφατα έξω για φαγητό. Καθισμένοι σε ένα τεράστιο, μοναστηριακό τραπέζι, διαφορετικές παρέες, μοιραζόμασταν το ψωμί, τις λιαστές ντομάτες, το ελαιόλαδο. Κάποια στιγμή ο σερβιτόρος ήρθε διακριτικά να μας ρωτήσει: «Ο κύριος στην απέναντι γωνία θα ήθελε να καπνίσει. Θα σας ενοχλούσε;». Αμηχανία. Η απάντηση ήταν ότι ο καπνός δεν είναι το καλύτερο συνοδευτικό την ώρα του φαγητού. Όταν πια είχαμε φάει και το γλυκό μας, ο σερβιτόρος επανήλθε. «Ο κύριος ρωτάει αν θα μπορούσε τώρα να καπνίσει». Και κάπνισε.

Η απενεχοποίηση του ρετούς. Kαι της πλαστικής. Ή μήπως όχι;

Αν ασχολείσαι με τη μόδα -όπως εγώ-, οι άνθρωποι που σε γνωρίζουν θέτουν τα πιο αμήχανα ερωτήματα. Τι θα φορεθεί φέτος, θα είναι της μόδας το μαύρο, γιατί οι σχεδιαστές βγάζουν ρούχα που δεν φοριούνται στην πασαρέλα, τα μοντέλα είναι τόσο αδύνατα και ψηλά... Κι εγώ απολογούμαι, εξηγώ, ψυχαναλύω, δικαιολογώ. Γιατί, αυτό είναι το παραμύθι. Οταν έχεις συνεργαστεί με περιοδικά, ξέρεις καλά το στοίχημα: να δημιουργήσεις μια χαρούμενη ψευδαίσθηση της πραγματικότητας, ένα ταξίδι αλλού, μέσα από εξωπραγματικές εικόνες.

Γι' αυτό και δεν θα πω ότι ξαφνιάστηκα όταν είδα τη Ρενέ Ζελβέγκερ σαν τη Σαρλίζ Θερόν σε εκείνη ταινία που είχε αποσπάσει Όσκαρ ή τη Σάρον Στόουν να φωτογραφίζεται σαν μία άλλη, για το εξώφυλλο γαλλικού εβδομαδιαίου γυναικείου περιοδικού. Κάτι ανάμεσα σε Σάρα Τζέσικα-Πάρκερ και Φάρα Φόσετ, ακόμη πανέμορφη αλλά άλλη. Άραγε, το είχε ανάγκη;

Το σύστημα λειτουργεί συγκεκριμένα. Στο παραμύθι απαγορεύονται αυστηρά τα ψεγάδια. Με το ρετούς, το photoshop, όλες οι γυναίκες αλλά και οι άνδρες μπορούν να υποδυθούν την καλύτερη ρεπλίκα του εαυτού τους.

Η απογοήτευση έρχεται απλώς όταν συναντάς τα είδωλά σου τυχαία και δεν τα αναγνωρίζεις καν. Με τόσες πλαστικές, τόσα ψέματα, τόσες ώρες επεξεργασίας στον υπολογιστή, φώτα, φίλτρα, μυστικά, η αλήθεια παραμορφώνεται. Η Κατρίν Ντενέβ μεταμορφώνεται στην Ωραία της Ημέρας ακόμη και τώρα, όταν φωτογραφίζεται για μηνιαία περιοδικά. Το απαιτεί και το έχει. Την είδαμε στη Βενετία και δεν έχει καμία σχέση με την Ντενέβ που είχαμε θαυμάσει σε αφιέρωμα της γαλλικής Vogue.

Κάπως έτσι είδαμε την Γκουίνεθ Πάλτροου σαν σύγχρονη Γκρέις Κέλι, ηθοποιό που όσο μεγαλώνει γίνεται και πιο γοητευτική, όμως είναι βέβαιο πως όταν πηγαίνει τα παιδιά της στο σχολείο ή όταν ξυπνάει το πρωί, δεν έχει καμία σχέση με αυτές τις εικόνες.

Η Κέιτ Γουίνσλετ ήταν ίσως η πρώτη ηθοποιός που φώναξε όταν ο εκδότης περιοδικού, μαζί με την ομάδα του, αποφάσισαν χωρίς να την ενημερώσουν, να την αδυνατίσουν σε υπερβολικό βαθμό για το εξώφυλλο του τεύχους. Το ίδιο συνέβη και στην Τζέσικα Σίμπσον, όπως και στην Τζένιφερ Ανιστον. Πάλι καλά. Σκεφτείτε άλλες που έχουν καταντήσει τόσο ανορεξικές που θα παρακαλούσαν να τις... φουσκώσουν λίγο.

Το μέτρο είναι το ζητούμενο. Αλλά στην εποχή της εικόνας και της τελειότητας, της κατασκευής και αναπαραγωγής φωτογενών σταρ, τίποτα δεν γίνεται τυχαία. Λέγεται ότι οι συγκεκριμένες φωτογραφίες αγχώνουν τα νεαρά κορίτσια, που θέλουν να μοιάσουν στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Γιατί, πώς λέτε να νιώθουμε, τα μεγαλύτερα κορίτσια, όταν βλέπουμε σταρ στα 30, στα 40, στα 50 και μετά, να μοιάζουν εκθαμβωτικά όμορφες; Αντί να σκυλιάζουμε, να τις ζηλεύουμε και να θέλουμε να τους κάνουμε βουντού, μπορούμε απλώς να εμπνεόμαστε.

Για μια καλύτερη ζωή. Ποιότητα, διατροφή, γυμναστική, ομορφιά μέσα κι έξω. Και ναι, είναι κλισέ, ναι η ομορφιά δεν είναι το παν, αλλά πειράζει να φροντίζεις λίγο παραπάνω τον εαυτό σου, ειδικά σε περιόδους μελαγχολίας, όπως αυτή; Δεν είναι προτιμότερο να ξεφυλλίζεις ένα περιοδικό και να θες να επιστρέψεις στις σελίδες του, για να ταξιδέψεις, αντί να το καταναλώνεις και μετά να χάνεσαι στη θλίψη;

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα δούμε τη Σάρον, την Κατρίν, την Γκουίνεθ, την Ντέμι, αλλά και τον Τζορτζ Κλούνεϊ, τον Χαβιέ Μπαρδέμ, τον Μπραντ Πιτ, τον Ρίτσαρντ Γκιρ, θα πρέπει απλώς να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι οι αληθινοί.

Γιατί συχνά το ξεχνάμε. Ή δεν το γνωρίζουμε. Θα έπρεπε να υπάρχει μια καμπάνια ενημέρωσης, κάτι που σκέφτονται σοβαρά να κάνουν στη Γαλλία, στη Βρετανία, προκειμένου να υπάρχει μια ένδειξη ότι μια φωτογραφία -δηλαδή όλες- έχει υποστεί τεχνική επεξεργασία, airbrushing, όπως είναι ο διεθνής όρος.

Πριν και μετά. Επιστροφή δεν υπάρχει. Και είναι λογικό. Με την ίδια εμμονή που ο κόσμος θέλει να διαβάζει κουτσομπολιά για τους σταρ, να τους βλέπει να εκτίθενται και να βγαίνουν σε κόντρα ρόλο, χαίρεται να τους ξεφωνίζει με ρυτίδες, παραπανίσια κιλά, σημάδια. Άνθρωποι που αναζητούν επιβεβαίωση ότι και οι διασημότητες είναι σαν κι εμάς, δηλαδή όχι τέλειοι.

Οι σύγχρονοι αναγνώστες ξέρουν. Κανείς δεν μπορεί να τους κοροϊδέψει. Ειδικά όταν βλέπουν τραγουδίστριες ή ηθοποιούς που είναι 50 και μοιάζουν 23. Τα περιοδικά και οι διαφημιστές μοιράζονται το ίδιο ψέμα. Η υπερβολή και η βελτίωση δεν βλάπτουν. Τεχνητή νοημοσύνη και αισθητική. Το πρόβλημα δεν είναι οι πειραγμένες εικόνες. Είναι η δική μας αποτυχία να... «πειράξουμε» τις προσωπικές μας προσδοκίες.